ኑክልየሳዊ ምንታጕ ፦ ኑክልየሳዊ ምንታጕ ከም ዩራንዩም ወይ ፕሉቶኒዩም ዝኣመሰለ ኸቢድ ኣቶም ብኒትሮን ይድብደብ እሞ ናብ ዝነኣሰ ኑክልየስ ይመቓቐል ተወሳኺ ኒትሮንን ብዙሕ ጸዓትን ከኣ ብመልክዕ ዋዒ የውጽኦ ።

ቍጽጽር ምላሽ፦ ነቲ መስርሕ ምፍሕፋሕ ምእንቲ ኺቈጻጸሮ ነቲ ምላሽ ዚቈጻጸረሉ ኣገባብ ይጥቀሙሉ እዮም። መብዛሕትኡ ግዜ ከም ግራፊት ወይ ቦሮን ዝኣመሰለ ኒትሮን ዚስሕብ ነገራት ንቝጽሪ ኒትሮናት ንምቍጽጻርን ነቲ ሰንሰለት ምላሽ ኣብ ትሕቲ ቝጽጽር ንምእታውን ኣብ ዙርያ እቲ ሬክተር ዝዓቐኑ ነገራት ይቕመጥ እዩ።

ወለዶ ሙቐት ፦ እቲ ኣብ እዋን ምንቅጥቃጥ ምድሪ ብመልክዕ ሙቐት ዚወጽእ ጸዓት ማይ ንምሙቕ ከምኡውን ሃፋ ንምድላው የገልግል ። እዚ ሃፋ እዚ ናብ ሓንቲ ምስ ጀነሬተር እትራኸብ ቱርቢን እዩ ዚመርሕ ። እቲ ሃፋ ነቲ ቱርቢን ምስ ደፍኦ ነቲ ጀነሬተር ይዘውር እሞ ኤለክትሪክ የፍሪ ።

ምዝሓል፦ ኑክልየሳዊ reactorታት ካብ መጠን ንላዕሊ ምእንቲ ኸይሞቑ ክዝሕል ኣለዎ ። መብዛሕትኡ ግዜ ማይ ንምዝሓል የገልግል እዩ ። ነቲ ብሰንኪ ምንቅጥቃጥ ምድሪ ዚፍጠር ሙቐት ይስሕቦ ነዚ ሙቐት እዚ ኸኣ ብምዝሓል ካብ ቦታ ናብ ቦታ የግዕዶ።

ድሕንነት - ኑክልየሳዊ ኤለክትሪክ ሓደጋታት ንምክልኻልን ሓደጋ ኼጋጥም ከሎ ሓደጋታት ንምንካይን ዜኽእል ብዙሕ ናይ ድሕንነት መሳርሒታት ኣለዎ ። እዚ ኸኣ ህጹጽ ናይ ምዝሓል መሳርሒታት እንተ ዘልሕዅ ጸርጊ ንምቍጽጻር ዘኽእል መከላኸሊ መሳርሒታት ከምኡውን ረድዮኣክቲቭ ጐሓፍ ናይ ምምሕዳር መስርሕ ዘጠቓልል ኢዩ ።

ምምሕዳር ጐሓፍ ፦ ሓደ ኻብቲ ኣገዳሲ መዳይ ኑክልየሳዊ ጸዓት ምምሕዳር እቲ መስርሕ ምንታጕ ዜፍሪ ረድዮኣክቲቭ ጐሓፍ እዩ ። እዚ ርስሓት እዚ ንኣከባብያዊ ዀነ ንጥዕና ህዝቢ ኣብ ሓደጋ ምእንቲ ኸእቱ ንነዊሕ እዋን ብዘይ ገለ ጕድኣት ክኽዘን ኣለዎ ።

ብሓጺሩ ኑክልየሳዊ ጸዓት ዚፈሪ መስርሕ ኑክልየሳዊ ምንታጕ እዩ ፣ እዚ መስርሕ እዚ ጸዓት ብመልክዕ ዋዒ እዩ ዜውጽእ ። ድሕሪኡ እዚ ሙቐት እዚ ብሃፋ ዚፍጠር መሳርሒታትን ቱርቢናታትን ኣቢሉ ናብ ኤለክትሪክ ይቕየር ።

ኑክልየሳዊ reactor ፦
እቲ ኑክልየሳዊ reactor ሕምብርቲ እቲ ኑክልየሳዊ ምንታጕ ዚግበረሉ ትካል እዩ ። ከም እኒ ዝበልጸገ ዩራንዩም ወይ ፕሉቶኒዩም ዝኣመሰለ ኑክልየሳዊ ነዳዲ ኸምኡውን ኑክልየሳዊ ምላሽ ንምቍጽጻር ዚሕግዝ መዐቀኒታትን መቈጻጸሪ ማካይንን ዝሓዘ እዩ ።

ጀነሬተር ሃፋ፦
እቲ ጀነሬተር ሃፋ ነቲ እቲ ሬክተር ዝዓቐኑ ሙቐት ናብ ሃፋ ይቕይሮ ። እቲ በቲ ሬክተር ዝዓቐኑ ማይ ዚዘውር እተፈላለየ ቱቦታት ዝሓዘ እዩ ። እዚ ማይ እዚ ናብ ብርቱዕ ጸቕጢ ዘለዎ ሃፋ ይቕየር እሞ ናብ ቱርቢን ይመርሕ።

ሃፋ ቱርቢን ፦
እታ ብሃፋ እትሰርሕ ቱርቢን ምስ ጀነሬተር ሃፋ እተተሓሓዘት እያ ። እቲ ብጀነሬተር ሃፋ ዚዳሎ ብርቱዕ ጸቕጢ ዘለዎ ሃፋ ናብታ ቱርቢን ምስ ኣተወ ነቲ ቱርቢን ዚብሃል ብልሒ ይዘውር። እዚ ዑደት እዚ ነቲ ናይ ሃፋ ምዉቕ ሓይሊ ናብ መካኒካዊ ጸዓት ይቕይሮ ።

ጀነሬተር ፦
እቲ ጀነሬተር ምስታ ቱርቢን እተተሓሓዘ ዀይኑ ነቲ እታ ቱርቢን እትገብሮ ዑደት ዜፍሪ መካኒካዊ ጸዓት ናብ ኤለክትሪክ ይቕይሮ። ብመሰረት ስርዓት ኤለክትሮማግነታዊ ምንቅስቓስ እዩ ዚዓዪ ።

ስርዓት ምዝሓል፦
ኑክልየሳዊ ኤለክትሪክ ነቲ እቲ ሬክተር ዝዓቐኑ ሙቐት ንምውጋድ ዘዝሕል መሳርሒታት ኣለዎ ። እዚ ኸኣ ምዝሓል ግምብታት ምዝሓል ማይ ዘለዎ ወረዳታት ናይ ሙቐት ምልውዋጥ መሳርሒታት ከምኡውን ካልእ ከምኡ ዝበለ ነገራት ዘጠቓልል ኢዩ ።

ናይ ድሕንነት ስርዓታት -
ኑክልየሳዊ ኤለክትሪክ ሓደጋታት ንምክልኻልን ሓደጋ ኼጋጥም ከሎ ሓደጋታት ንምንካይን ዜኽእል ብዙሕ ናይ ድሕንነት መሳርሒታት ኣለዎ ። እዚ ኸኣ ናይ ሬክተር ዝዓቐኑ መቈጻጸሪ መሳርሒታት ህጹጽ ምዝሓል መሳርሒታት እንተ ዘልሕዅ ጸርጊ ንምቍጽጻር ከምኡውን ናይ ኤለክትሪክ መተሓላለፊ መሳርሒታት ዘጠቓልል ኢዩ ።

ስርዓት ምቍጽጻርን ምክትታልን፦
ኑክልየሳዊ ኤለክትሪክ ንኣሰራርሓ እቲ ሬክተር ዝዓቐኑ መሳርሒታት መጠን ጸርጊ ኵነታት ድሕንነት ከምኡውን ካልእ ከምዚ ዝኣመሰለ ነገራት ብቐጻሊ ንምቍጽጻር ዘኽእሎ እተራቐቐ ናይ ምቍጽጻርን ምቍጽጻርን መሳርሒታት ኣለዎ ።

ኑክልየሳዊ ጐሓፍ ምዕቃብ ፦
ኑክልየሳዊ ኤለክትሪክ ነቲ ብሰንኪ መስርሕ ኑክልየሳዊ ምንታጕ ዚፍጠር ረድዮኣክቲቭ ጐሓፍ ኪቈጻጸርዎ ኣለዎም። እዚ ኸኣ ነቲ ረድዮኣክቲቭ ጐሓፍ ኣብ ግቡእ መሳለጥያታት ብደሓን ምዕቃብ ዘጠቓልል ኢዩ ።

ጸቕጢ እተገብረሉ ማይ ሬክተር ዝዓቐኑ መሳርሒታት (PWRs) -
ጸቕጢ እተገብረሉ ናይ ማይ reactorታት ኣብ መላእ ዓለም ኣብ ዝርከብ ናይ ኑክልየሳዊ ኤለክትሪክ መሳለጥያታት ብብዝሒ ዝዝውተር ዓይነት ናይ ማይ መዐቀኒታት ኢዩ ። ጸቕጢ እተገብረሉ ማይ ከም ዘዝሕልን ሚዛኑ ዝሓለወ ኸም ዝዀነን ገይሮም ኢዮም ዝጥቀምሉ። እቲ ኣብ ውሽጢ እቲ ቐንዲ ወረዳ ዚርከብ ሬክተር ዝዓቐኑ ማይ ምእንቲ ኸይፈልሕ ብርቱዕ ጸቕጢ ይወርዶ እዩ ። ድሕሪኡ እዚ ሙቐት እዚ ሃፋ ንምድላው ብኻልኣይ ደረጃ ናብ ዚስራዕ ወረዳ ይቕየር ፣ እዚ ኸኣ ነታ ኤለክትሪክ እተፍሪ ጀነሬተር ዜራኽብ ቱርቢን ይመርሓ ።

ዚፈልሕ ማይ (BWR) ፦
ዚፈልሕ ማይ ምስቶም ጸቕጢ እተገብረሎም ናይ ማይ reactorታት ዚመሳሰል እኳ እንተ ዀነ ኣብዚ መዳይ እዚ ግና እቲ ኣብ ውሽጢ እቲ ሬክተር ዝዓቐኑ ማይ ኣብ ቲኦክተር ኪፈልሕ ይፈቅድ እዩ ። እቲ ዚዳሎ ሃፋ ካልኣይ ወረዳ ኸየድለየ ብቐጥታ ነታ ቱርቢን ንምቕያር የገልግል እዩ። እዚ reactorታት እዚ መብዛሕትኡ ግዜ ኣብቲ ጀነራል ኤለክትሪክ ዘዳለዎ ኑክልየሳዊ ኤለክትሪክ ኢዩ ዝዝውተር ።

ከቢድ ማይ ዜንቀሳቕሱ መሳርሒታት (ካንዱ) ፦
እቶም ካናዳ ዲዩተርዩም ዩራንዩም (ካንዱ) ተባሂሎም እውን ዚጽውዑ ኸቢድ ማይ (ሃይድሮጅን ዲዩተርዩም ዝሓዘ) ከም መማሰውን ፈኲስ ማይን ገይሮም እዮም ዚጥቀሙሉ ። ብቐንዱ ኣብ ካናዳን ኣብ ካልኦት ሃገራትን እዩ ዚዝውተር ። እዞም ተህዋስያን እዚኣቶም ነቲ ተፈጥሮኣዊ ዩራንዩም ከም ነዳዲ ገይሮም ክጥቀሙሉ ይኽእሉ ኢዮም እዚ ድማ ነዳዲ ኣብ ምርካብ ተዓጻጻፍነት ከም ዝህልዎ ይገብሮ።

ፈጣን ነትሮን ሬክተር ዝዓቐኑ መሳርሒታት (FNR)
ፈጣን ነትሮን ዚብሃል reactor ኣብ ኑክልየሳዊ ነዳዲ ኸም ዚፍጠር ዚገብር ምዉቕ ኒትሮናት ዘይኰነስ ፈጣን ኒትሮናት እዩ ዚጥቀም ። ከም ዩራንየምን ፕሉቶኒየምን ዝኣመሰለ እተፈላለየ ዓይነት ነዳዲ ኺጥቀሙ ይኽእሉ እዮም። ፈጣናት ተህዋስያን ካብቲ ዚጥቀሙሉ ንላዕሊ ነዳዲ ኼፍርዩ ይኽእሉ እዮም፣ እዚ ኸኣ ነባሪ ምህርቲ ጸዓትን ምምሕዳር ኑክልየሳዊ ርስሓትን ከም ዚስሕብ ይገብሮ።

ፍሲ ጨው (MSR) ፦
ፍሲ ጨው ከም ነዳድን ከም መዝሓልን ኰይኑ ዝጥቀመሉ እናማዕበለ ዝኸይድ ዘሎ ተክኖሎጂ ኢዩ ። ድሕንነትን ስሉጥነትን ክረኽቡ ከም ዝኽእሉ ከምኡውን ኑክልየሳዊ ነዳዲ ብዝለዓለ መጠን ናይ ምጥቃም ክእለት ከም ዘለዎም እዚ ድማ ነቲ ኑክልየሳዊ ጐሓፍ ከም ዝንኪ ይገብሮ ።